FabLab+ Edinburgh

Edinburgh Üniversitesi Fablab+‘ı 2015 yılında açıldı, benim de yolum bu taraflara düşmüşken ziyaret etme, FabLab kullanıcılarıyla konuşma imkanım oldu. Hatta gezerken Sabancı Üniversitesi’nden staj yapmaya gelmiş 3 genç lisans öğrencisiyle de tanıştım, ODTÜ’nün projesinden bahsedince çok heyecanlandılar.

Mekan-Aletler

Fablab Edinburgh bizim ODTÜ için düşündüğümüzden daha mütevazi ve ufak bir yer. Bence mekan biraz sıkışıktı ama ilerleyen günlerde daha büyük bir yere geçmeyi düşünüyorlarmış. Belli başlı aletler şöyle:

• Lazer Kesici (Fusion 32)
• Baskı Devre Makineleri (LPKF ProtoLaser ve S63)
• Büyük Freze Makinesi (ShopBot PRSalpha 96-60)
• 3D Yazıcı (uPrint ve Duplicator)
• Hassas Ölçüm (Absolute Arm - 7 Axis SI)
• Ayrıca bir de basit bir kimya labına erişimleri var
• (Tüm listeye şu linkten ulaşabilirsiniz)

Fablab’da iki tane 3 boyutlu yazıcı var ama öğrenciler 2 tane daha yapmış. Mesela aşağıdakinin kasası FabLab’daki frezeyle üretilmiş.

Yönetim

Fablab’ın akademik danışmanlığını Adam Stokes yapıyor kendisi robotik konularında çalışıyor. Bir de tam zamanlı lab sorumlusu/teknisyen var: Costa. Labda Costa sürekli bulunuyor, kullanıcların sorunlarıyla birebir ilgileniyor, zaten kendisinin de bu tür işlerden keyif aldığı çok belli. Costa gerekirse aletler hakkında bir ön bilgilendirme yapıyor, zaman zaman büyük gruplara toplu eğitim vermeye de çalışıyormuş. Perşembeleri FabLab’ın açık günü, isteyen gelip istediği şeyi tasarlayabiliyor. Diğer günler sürekli projeleriyle uğraşanlar geliyor.

FabLab arka planında ise asıl Edinburgh Research and Innovation yer alıyor. Bu kuruluş ODTÜ Teknoloji Transfer Ofisi gibi, isteyen şirketlerin akademisyenlerle ortak çalışmasını, lab imkanlarını kullanmasını sağlıyor. Hatta üniversitedeki fikirlere, tezlere müşteri bulmaya çalıştıkları bir portal da var. FabLab da üniversitenin sunabileceği hizmetlerden biri haline getirilmiş. Fablab kapsamında sundukları hizmetler:

• Tasarım ve Danışmanlık
• Ürün geliştirme ve prototipleme
• Özel üretim tekniklerinde danışmanlık
• 3D tarama, 3D yazıcı, CNC, PCB prototipleme
• Elektronik, Donanım ve Kimya çalıştayları

Bu hizmetlerde kullanılan aletin saat ücretine göre ve kullanılan malzemenin giderine göre şirketlerden bir ücret talep ediliyor. Araştırma projelerinde akademisyenler uzun süreli kullanacaksa, onlara da araştırma projelerinde bütçe ayırmalarını istiyorlar. Öğrenciler bir akademisyenin onayını alıp FabLab’ı kullanabiliyor (ancak Perşembeleri herkese açık).

Kısaca, Edinburgh FabLab görece küçük bir bütçeyle ve sınırlı donanımla kendi maliyetlerin karşılayacak, zamanla büyüyecek bir yapıda kurgulanmış. Lisans öğrencilerine kapı açık olsa da öncelik sanayi ve araştırmacılarda.